ایدز، پایان زندگی نیست

 

در نوشتار پیشین، برادران علایی از تاریخچه ایدز، دوره‌ها، راه‌های انتقال و پیشگیری این بیماری گفتند. سوال‌هایی که مطرح کردید را از آرش و کامیار علایی پرسیدیم که به زودی منتشر خواهد شد. این بار اما، برادران علایی از روش تشخیص بیماری و درمان آن می‌گویند. لطفا سوال‌های خود را باز هم بپرسید و به ما در راه اطلاع رسانی دقیق تر و کامل تر یاری دهید.

 

یادمان باشد که ایدز را نمی توان از روی علائم بالینی یا ظاهری فرد، تشخیص داد. اگر خود را در معرض این ویروس قرار داده اید، حتما باید آزمایش دهید. منتظر علائم ننشینید!

تا زمانی که وارد مرحله بیماری ایدز نشده باشید، علائم خاصی به سراغ شما نخواهد آمد( در هنگام ورود ویروس به بدن،علائم مانند هر نوع بیماری ویروسی دیگری خواهد بود مثل علائم بیماری آنفولانزا) و آن موقع که بیماری وارد مرحله ایدز شود، علائم  به شکل سرطان، علائم بیماری های عفونی فرصت طلب ویا سایر بیماری های عفونی به سراغتان خواهد آمد و آن زمان، شاید کمی دیر شده باشد. زمان در این مورد، دشمن شماست. یادمان باشد که اگر بیماری را به موقع تشخیص دهند، با دارو می‌توان آن را کنترل کرد. برخلاف فیلمها، ایدز پایان زندگی نیست، از کارافتادگی هم نیست. شخص مبتلا به ایدز می‌تواند ازدواج کند و بچه دار هم شود. متاسفانه ترس از برخورد اطرافیان و ترس از مواجه شدن با واقعیت ممکن است باعث شود که حاضر به انجام آزمایش نباشید. اما زمان را از خودتان نگیرید. دوباره تاکید می‌کنیم، اگر این بیماری به موقع  تشخیص داده شود، با دارو می‌توان زندگی با کیفیتی داشت و از تمامی لحظات آن لذت برد.

 

آزمایش

 

از زمانی که ویروس وارد بدن می‌شود مدتی طول می‌کشد تا سیستم ایمنی بدن به آن واکنش نشان دهد، بنابراین با آزمایش‌های معمول نمی‌توان بیماری را تشخیص داد. یکی از روشهای تشخیصی، شناسایی مستقیم ویروس (از روش پی-سی-آر) است. اما حساسیت این آزمایش بسیار بالا است، به این معنی که می‌تواند مثبت کاذب داشته باشد و هزینه آن هم بسیار بالا است(پس به طورکلی انجام این آزمایش به صرفه نیست مگر در موارد خاص). روش دوم ، روش سنجش آنتی بادی(پادتن) علیه ویروس اچ-آی-وی است که توسط دو آزمایش الایزا(آزمایش حساسیتی) و وسترن بلات یا لکه غربی( آزمایش اختصاصی) صورت می‌گیرد. در این روش ویروس اچ-آی-وی بعد از دوره پنجره قابل شناسایی خواهد بود. اگر جواب آزمایش حساسیتی مثبت بود، نمونه قبلی دوباره چک می‌شود و اگر جواب مجددا مثبت بود، تست اختصاصی انجام می‌شود. اگرجواب این آزمایش مثبت باشد، فرد به احتمال بسیار زیاد مبتلا به ویروس اچ-آی-وی است.

 

جواب آزمایش

 

مثبت: یعنی بدن نسبت به ویروس تماس داشته است و نسبت به آن واکنش نشان داده است. پس جواب آزمایش مثبت، یعنی فرد مبتلا به ویروس اچ-آی-وی شده است. اگرچه، مثبت می‌تواند کاذب باشد یعنی با ویروس‌های دیگر تداخل آزمایشگاهی داشته باشد. به همین دلیل است که آزمایش دوباره تکرار می‌شود و بعد هم آزمایش «وسترن بلات» انجام می‌شود.

 

منفی: یعنی یا فرد اصلا ویروس را ندارد یا بدن هنوز نسبت به ویروس واکنش نشان نداده است و فرد در دوره پنجره قرار دارد(منفی کاذب). پس اگر فرد رفتاری داشته که فکر می‌کند خود را در معرض ویروس قرار داده است باید آزمایش را بین سه تا شش ماه بعد دوباره تکرار کند.

 

درمان

 

دوباره تکرار می‌کنیم که تصورغالب نسبت به کیفیت و کمیت زندگی مبتلایان به بیماری ایدز، غلط است. با تشخیص به موقع و مصرف مرتب دارو می‌توان زندگی باکیفیتی داشت. شاید تصور شود که دوره درمان و عوارض جانبی این بیماری، زندگی را برای فرد بسیار سخت کند، اما چنین نیست. عوارض جانبی داروها اندک است وداروها کیفیت زندگی را با برقرار کردن تعادل بین تعداد ویروس و سیستم ایمنی، افزایش می‌دهند. یعنی چنین نیست که فرد در بستر بیماری باشد و هیچ کاری نتواند انجام دهد. با استفاده از داروها،تحت نظر پزشک و مشاور، زندگی روند عادی خود را طی خواهد کرد.

 

داروها و مکانیزم آن

 

داروهای موجود در بازار چه می‌کنند؟ در واقع داروها روند ورود به مرحله بیماری ایدز را کند می‌کنند. داروها یا از ورود ویروس به سلول جلوگیری می‌کنند یا در روند تکثیر آن اختلال ایجاد می‌کنند. از آنجا که ویروس اچ-آی-وی تغییر شکل می‌دهد می‌تواند در برابر داروها مقاوم شود، بنابراین، معمولا از ترکیب چند نوع دارو، به طور همزمان برای درمان استفاده می‌شود. داروها باعث می‌شوند که میزان ویروس در خون به طرز چشم گیری کاهش پیدا کند، سلول‌های ایمنی تکثیر شوند و تکثیرویروس های موسوم به ویروس‌های باقیمانده نیز تا زمان مصرف داروها تحت کنترل باشد. عوارض استفاده از داروها کم و قابل مدیریت است. در ضمن اکثر داروها به صورت خوراکی می‌باشد( کپسول و قرص). در حال حاضر بیست و چهار نوع دارو در بازار وجود دارد که می‌توانند مرحله ورود به بیماری ایدز را بین ده تا بیست سال، بسته به مقاومت دارویی، به تاخیر بیاندازند.

 

واکسن

 

تاکنون واکسن موثری برای بیماری ایدز کشف نشده است به این دلیل که این ویروس روزانه میلیون‌ها بار تغییر شکل می‌دهد و به همین دلیل بدن نمی‌تواند پادتنی برای آن تولید کند. در حال حاضر برروی واکسن‌های سلولی مطالعاتی انجام شده است. به این معنی که سعی دارند با استفاده از این واکسن ها جلوی ورود ویروس به سلول را بگیرند.

 

پیشگیری بعد از تماس

 

داروهای به کار گرفته شده برای درمان اگر در طی هفت و دوساعت بعد از تماس با ویروس اچ-آی-وی به فرد داده شوند، می‌توانند تا حد زیادی از ابتلای فرد به ویروس اچ-آی-وی  جلوگیری کنند. لازم به ذکر است که دارو ها باید  به مدت چهار هفته مصرف شوند. هزینه این داروها زیاد است اما خوشبختانه، در ایران، این داروها در کلینیک های مثلثی به صورت رایگان در اختیار افراد قرار داده می‌شود.

 

یادمان باشد که بهترین درمان، پیشگیری است و بهترین روش پیشگیری، افزایش آگاهی و دانش افراد است.