این جلسه با حضور دو نماینده اصلاحطلب مجلس ششم به نمایندگی از بقیه امضا کنندگان نامه و نیز دو کارشناس امور امنیت و نیز خلع سلاح هستهای و مدیریت خانم هاله اسفندریاری از مرکز وودرو ویلسون برگزار شده است.
فاطمه حقیقتجو، نماینده اصلاحطلب مجلس ششم اولین سخنران این جلسه نکاتی را به شرح زیر بیان نمود. ۷ نماینده سابق ادوار مجلس که این نامه را امضا کردند، از سالهای گذشته جلسات مشترکی را در تحلیل مسائل ایران برگزار کرده اند. از این ۷ نماینده ۴ نماینده، نمایندگان سابق مجلس ششم بودیم، دیدیم که زمان مناسبی برای پرداختن به موضوع هستهای است و دیدیم که این فرصتی طلایی برای طرح آن است، چون دوره دوم ریاست جمهوری اوباما شروع شده ونگرانیهای انتخاباتی ندارد، و اوباما نیز هم به دنبال گفتگوهای دوطرفه با ایران است و پیشنهادهایی به ایران داده است، و از طرف دیگر، تحریمهای فلج کننده، کشور و مردم ایران را تحت تاثیر قرار داده و به گفته احمدینژاد نیز تاثیری منفی بر وضعیت اقتصادی ایران گذاشته است. به نظر این تحریمها به اندازه ای است که باعث شود که دولت ایران آماده دور جدیدی از گفتگوها باشد.
دورجدید گفتگوها باید به نحوی باشد که دو طرف امتیازهایی به دست آورند. وقتی به مسائل از دو سوی ماجرا نگاه کنید، باید دید که چه مسائلی از نقطه نظر استراتژیک برای دو طرف اهمیت دارد؟ گروه ۵+۱ مایل هست که ایران مطابق انپیتی عمل کند، و انتظار ایران نیز اینست که حق غنی سازی هستهایاش به رسمیت شناخته شود ، اما با توجه به حساسیت گروه مذاکره کننده ۵+۱ ما سطح محدود حق غنی سازی در حد ۵ درصد را پیشنهاد دادهایم، گرچه مقررات بین المللی هیچ محدودیتی برای استفاده صلح امیز برنامه هستهای تعیین نکرده است.
ما گروهی از نیروهای دموکراسیخواه ایران هستیم که حقوق بشر برای ما اهمیت دارد. از دیدگاه ما، بدون حل صلح امیز پرونده هسته ای ، نمیتوان در حوزه های دیگرقدمی برداشت. شرایط سیاسی کشور، شرایط بسته و امنیتی است.
وقتی گفته میشود که تمام گزینهها روی میز است، نیروهای دموکراسی خواه نگران جنگ میشوند. به عبارت دیگر، حل این مشکل ممکن است فضای سیاسی در داخل کشور را بهتر کند و فعالان اجتماعی و سیاسی امکان فعالیت بهتری را خواهند داشت.
از سوی دیگر، با توجه به اینکه ایرانیان نسبت به بقیه ساکنان خاورمیانه بیشتر طرفدار غرب هستند، میدانیم که تحریمها به مردم بیشتر آسیب میرسانند و باعث ضعیف شدن مردم میشود به گونه ای که دغدغهشان مسائل معیشتان می باشد و دغدغهشان سیر کردن شکم خانواده است و در چنین شرایطی به مسائل دیگر فکر نخواهند کرد. این باعث میشود که افکار عمومی نسبت به غرب منفی شود.
همچنین این تحریمها منتهی به تغییر رژیم و تغییر رفتار رژیم نخواهد شد. گرچه می تواند به پای میز مذاکره کشاندن ایران موثر باشد.
میدانیم که دولت ایران میتواند با حداقل فروش نفت دوام بیاورد و نفتش را در بازار سیاه بفروشد. این تحریمها باعث قدرت گرفت سپاه پاسداران میشود و چنین فضایی به ضرر منتقدان داخل کشور میشود.
ما به این دلیل در این نامه رهبری جمهوری اسلامی را خطاب قرار دادیم چون مطابق قانون مسوول مسائل اساسی از جمله برنامه هستهای وی است. آقای خامنه ای مسوول آثار مثبت و منفی پرونده هستهای است.
از سوی دیگر، میدانیم که این گفتگو از سالها قبل با اروپاییها در جریان بوده اما تا کنون نتیجه ای حاصل نشده است. بدون حضور آمریکا این گفتگوها به جایی نخواهد رسید، به همین دلیل خطاب دوم نامه اقای اوباما است و معتقدیم گفتگوی مستقیم و بدون واسطه ایران و امریکا میتواند تا حد زیادی به رفع مشکل بپردازد.
علی اکبر موسوی خوئینی، نماینده مجلس ششم گفت که به همراه خانم حقیقتجو از طرف همه نمایندگان امضا کننده سخن میگویند.
یک بحث به رسمیت شناختن حق ایران برای غنیسازی در حد ۵٪ به ایران بر اساس توافق انپیتی است و تاکید روی این مساله برای رهبری ایران مهم است.
آقای خامنهای نیاز به یک پیروزی هر چند کوچک دارد. او وقتی با اخراج اصلاحطلبها وپشت پا زدن ِبه هاشمی، موسوی کروبی و خاتمی تاثیر گذارنده مهم در حوزه هستهای شد ومیخواهد به آنهاو مردم بگوید که اگر به غربیها امتیاز دادهاند، او امتیاز گرفته است. پیروزی برای آقای خامنهای مهم است و او میخواهد مدیریت کشور را در دست داشته باشد.
به گفته موسوی خوئینی، آقای خامنهای میخواهد نشان دهد که شخص اول مملکت است و این برای او اهمیت دارد. او معتقد است که صرف حمله کیهان به نمایندگان ادوارمبنی برگرفتن دنده عقب نشانه بدون مخالفت با پیشنهاد این هفت نفر نشان تمایل حکومت به بیشنهادات مطروحه است
اخیرا آقای صالحی وزیر امور خارجه نیز گفتگویی رسمی داشت و دقیقا با پیشنهادات مان موافقت داشت نیز وگفتند طرفهای غربی هنوز روی خوش نشان ندادهاند.
اما به نظر ما وقت آن است که با صدای بلند گفته شود که ایران حق دارد اورانیوم ۵٪ غنیسازی شده در اختیار داشته باشد.
جورج پرکوویچ، کارشناس خلع سلاح بنیاد کارنگی نفر سوم این میز گرد بود.
پرکوویچ گفت: «این دو نماینده کاملا با تاکید روی اهمیت رهبری درست میگویند. آمریکا مدتی است که میخواهد با نماینده رهبری سخن گوید، اما مهم این است که ببینیم آیا رهبری جمهوری اسلامی تمایلی به این گفتگو دارد یا نه؟ این نامه عنوان طرح اولیه یک برنامه قابل بررسی است، اما بعدا باید دید آیا جزئیات آن کاربردی است یا نه و معماران سیاسی باید ببینند این نقشه تا چه حد امکان عملی شدن است؟ وقتی ایرانیان میگویند که حق غنی سازی دارند، مساله با انپیتی حل نشده است. باید دید که در اینجا علی اکبر موسوی هم به آن اشاره کرد، رهبری باید ادعا کند که پیروز میدان است و حق غنیسازی تا حدی را دارد. ایران البته میخواهد قبل از آغاز گفتگو به امتیاز دست بدهد که این با معیارهای برخی کشورهای ۵+۱ از جمله فرانسه هماهنگ نیست. آآژانس بینالمللی انرژی اتمی دغدغههای دیگری هم دارد، از جمله بررسی برنامههای نظامی هستهای و آزمایشهایی که توسط نیروهای نظامی انجام سده. آژانس نمیتواند برنامه خودش را تعطیل کند و ایران باید به تعهدهای خود عمل کند و هر سه ماه یکبار، آژانس باید بررسیهای خودش را انجام بدهد و ایران باید در این قبال شفاف عمل کند.»
جیم والش از دانشگاه «امآیتی» گفت: «شما به دنبال گفتگوی دوطرفه و شفافیت هستید که به گفتگوهای ۵+۱ کمک کند. من با گفتگوهای دو طرفه موافقم اما با شفافیت مساله هنوز نمیتوانم کنار بیایم. آیا باید تحریمها را مطابق برنامهای برداشت؟ کسانی در کنگره آمریکا هستند که حتی مشکل هستهای هم حل شود، به دنبال تحریم ایران خواهند بود. بحث غنیسازی در مرز ۵٪ باید بررسی شود، اما من با غنیسازی موافق نیستم. اینکه حق کاری را داشته باشیم به معنی انجام آن نیست.»
جیم والش در ادامه گفت که با توجه به شناختش، فکر میکند که این ماجرا فقط منتهی به تکرار کاری شود که تا کنون شاهدش بودهایم و نتیجهای نخواهد داشت.
فاطمه حقیقتجو در پاسخ به سوال متخصصین هسته ای در اینکه امریکا اماده گفتگوهای دوجانبه هست اما ما اطمینانی نداریم که رهبر ایران چنین امادگی را داشته باشد و همچنین ترس دو طرف از اینکه طرف مقابل پایبند تعهدات مذاکره نباشند، گفت که بی اعتمادی مهمترین مانع مذاکرات است اگر این مساله حل شود در جزییات می تواند به راه حلهای مورد قبول دو طرف رسید و به نظر می رسد دلیل عدم تمایل رهبر ایران اینست که وی به دو مدل در مساله هستهای نگاه می کند. مدل لیبی و مدل کره شمالی. در مدل لیبی علیرغم تمام همکاریهای قذافی، نهایتا وی سقوط کرد اما کره شمالی محکم ایستاده است از سوی دیگر فرهنگ شهادت نیز در ایران است. از سوی دیگر، گرچه اقای اوباما از گفتگوهای دوجانبه و حل دیپلمایک مساله هستهای استقبال کرده است اما هر بار زبان تهدید استفاده کرده است. بگذارید مثالی بیان کنم. گرچه در مثل مناقشه نیست. فرض کنید یک پدر به پسرش بگوید باید کلید اتاقت را به من بدهی اگر این کار را نکنی من زیر مشت و لگدمی گیرمت. همین نوع رفتار مقاومت اقای خامنهای را بالا برده است. به نظر میرسد اقای خامنهای به دلیل بیاعتمادی علاقهای نشان نمیدهد. اما نکته مهم اینست که چگونه میشود ایجاد اعتماد کرد.
ابعاد روانشناختی مساله مذاکرات هستهای از اهمیت بسزایی برخوردار است.
اهمیت بسزایی برخوردار است... اگر اوباما بگوید که به دنبال گفتگوی دیپلماتیک است، پیشنیازهایی باید مورد توجه قرار گیرد و این سوالی است که دولت آمریکا باید به آن جوابگو باشد. نکته دیگر این است که اگر حق جمهوری اسلامی برای غنیسازی محدود و حذف تحریمها باید به رسمیت شناخته شود تا ایرانیها به آمریکا اطمینان کنند.»
هاله اسفندیاری پرسید که آیا رهبر جمهوری اسلامی آماده پذیرفتن این پیشنهاد است؟ حقیقتجو و موسوی خوئینیها پاسخ مثبت دادند. جورج والش بر اساس سابقه موجود گفت که ایرانیها باید بدانند که نتیجه گفتگوها چه خواهد بود.
راب لیتواک از «وودرو ویلسون» گفت که آمریکا میتواند متعهد شود که به ایران حمله نظامی نخواهد کرد، اما متعهد شدن به حفظ جمهوری اسلامی چیزی نیست که آمریکا باید قبول کند.
فاطمه حقیقتجو در پاسخ به سوالی در باره «فتوای حرمت سلاح هستهای» گفت که فتوا قابل تغییر است. باید تعهد به قانونی مورد نظر قرار گیرد.
پرکوویچ گفت باید روی این فتوا تاکید کرد.
جورج والش در پاسخ به سوالی برای متوقف کردن برنامه تسلیحاتی هستهای، گفت که حمله نظامی تنها راه متوقف کردن برنامه هستهای نظامی نیست. اسرائیل هم البته نیازی به اجازه آمریکا برای حمله نظامی به ایران ندارد، اما بر اساس آنچه دیدهایم، آمریکا تمایلی به حمایت از حمله نظامی اسرائیل ندارد.
فاطمه حقیقتجو در پاسخ به این سوال که آیا طرح این پیشنهاد برای منحرف کردن نیروهای سیاسی از براندازی نیست، گفت که ما نیروهای دموکراسیخواهی هستیم و برای قدرت گرفتن مردم ایران باید مساله هستهای حل شود.
----
این گزارش مجددا ویرایش شده است.